Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là các công cụ như Chat GPT, đang tạo ra những chuyển biến đáng kể trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả giáo dục. Chat GPT không chỉ là một sản phẩm công nghệ nổi bật mà còn mở ra nhiều cơ hội đổi mới trong phương pháp học tập, nghiên cứu và tiếp cận tri thức. Tuy nhiên, đối với sinh viên năm nhất – những người đang trong giai đoạn chuyển tiếp từ bậc phổ thông sang môi trường đại học – việc làm quen và khai thác hiệu quả công cụ này vẫn còn nhiều thách thức đặt ra.
Trước hết, yếu tố quan trọng hàng đầu là thái độ và nhận thức đúng đắn khi sử dụng Chat GPT. Sinh viên cần xác định rằng Chat GPT không nên được xem như một phương tiện để thực hiện thay công việc học tập, mà nên được sử dụng như một trợ lý học thuật hỗ trợ quá trình tư duy và giải quyết vấn đề. Công cụ này đặc biệt hữu ích trong hai trường hợp phổ biến: khi người học gặp khó khăn trong việc tiếp cận kiến thức mới hoặc khi họ đã nắm vững kiến thức nhưng cần nâng cao hiệu suất làm việc. Dẫu vậy, điều quan trọng là sinh viên cần duy trì vai trò chủ động trong quá trình học, tránh lệ thuộc hoàn toàn vào công nghệ.
Thứ hai, để khai thác Chat GPT một cách hiệu quả, sinh viên cần đầu tư thời gian tìm hiểu cả về lĩnh vực chuyên môn của mình và cách vận hành của công cụ. Việc sử dụng Chat GPT sẽ hiệu quả hơn khi người học biết cách đặt câu hỏi rõ ràng, cụ thể, đồng thời đánh giá được chất lượng phản hồi từ công cụ. Thực hành liên tục, kết hợp với việc điều chỉnh và tối ưu hóa cách sử dụng, sẽ giúp sinh viên nâng cao khả năng tư duy phản biện và kỹ năng nghiên cứu. Bên cạnh đó, sinh viên cũng nên thường xuyên kiểm nghiệm thông tin được cung cấp, nhằm đảm bảo tính chính xác và phù hợp với bối cảnh học thuật.
Thứ ba, một vấn đề đáng lưu ý là nguy cơ phụ thuộc quá mức vào Chat GPT, điều này có thể dẫn đến sự suy giảm khả năng tư duy độc lập và kỹ năng học tập cá nhân. Vì vậy, việc sử dụng công cụ này cần được đặt trong khuôn khổ của sự cân nhắc và kiểm soát. Chat GPT nên đóng vai trò là một phương tiện hỗ trợ, giúp sinh viên nâng cao hiệu suất làm việc, chứ không phải là yếu tố thay thế hoàn toàn cho nỗ lực cá nhân.
Tóm lại, Chat GPT là một công cụ hữu ích nếu được sử dụng đúng cách trong môi trường học thuật. Việc ứng dụng công nghệ này đòi hỏi sinh viên phải có nhận thức đúng đắn, thái độ chủ động, đồng thời không ngừng rèn luyện kỹ năng chuyên môn và tư duy phản biện. Khai thác Chat GPT một cách hợp lý sẽ không chỉ giúp cải thiện hiệu quả học tập mà còn góp phần nâng cao năng lực tự học và thích nghi với những thay đổi của thời đại số.