Trong thời đại trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, nhiều công việc từng do con người đảm nhiệm giờ đây đã được tự động hóa một phần hoặc hoàn toàn. Dù vậy, có những năng lực mà dù công nghệ có tiến bộ đến đâu cũng khó lòng thay thế được — đó chính là các kỹ năng mềm. Với sinh viên, việc rèn luyện kỹ năng mềm không chỉ giúp học tập hiệu quả hơn mà còn là yếu tố quyết định tạo nên lợi thế cạnh tranh khi bước vào môi trường làm việc thực tế.
Trong số các kỹ năng mềm, giao tiếp hiệu quả là một năng lực nền tảng vô cùng quan trọng. AI có thể hỗ trợ trả lời email hay xử lý dữ liệu khách hàng, nhưng khả năng kết nối, thấu hiểu và truyền đạt giữa con người với nhau vẫn là điều máy móc khó thay thế. Một sinh viên có kỹ năng giao tiếp tốt sẽ biết cách diễn đạt rõ ràng suy nghĩ của mình, lắng nghe người khác một cách chân thành và xử lý khéo léo những tình huống giao tiếp khó. Trong bối cảnh học tập, kỹ năng này giúp bạn làm việc nhóm hiệu quả, thuyết trình tự tin, và xây dựng được những mối quan hệ tích cực với bạn bè, thầy cô. Khi đi làm, đó chính là chìa khóa để thuyết phục khách hàng, truyền cảm hứng cho đồng nghiệp và tạo dấu ấn cá nhân trong tổ chức.
Bên cạnh giao tiếp, tư duy phản biện cũng là một kỹ năng không thể thiếu trong kỷ nguyên AI — khi mà thông tin tràn ngập và nhiều quyết định được đưa ra dựa trên dữ liệu lớn. Tư duy phản biện giúp sinh viên biết cách phân tích, đánh giá và lựa chọn thông tin một cách độc lập thay vì tiếp nhận một chiều. Bạn cần biết đặt câu hỏi, nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ và đưa ra lập luận logic dựa trên thực tế. Điều này giúp tránh được tình trạng bị dẫn dắt bởi thông tin sai lệch, hoặc phụ thuộc hoàn toàn vào những kết luận do AI đưa ra mà không có sự kiểm chứng từ con người. Một sinh viên sở hữu tư duy phản biện tốt sẽ luôn tỉnh táo, có chính kiến và đưa ra những quyết định sáng suốt trong học tập, công việc lẫn cuộc sống.
Đặc biệt, trong một thế giới thay đổi nhanh và nhiều áp lực như hiện nay, kỹ năng quản lý cảm xúc và tự nhận thức là yếu tố giữ vai trò cân bằng, giúp bạn thích nghi tốt và duy trì trạng thái tâm lý tích cực. Biết nhận diện cảm xúc của bản thân, kiểm soát tốt những cảm xúc tiêu cực và ứng xử phù hợp trong từng hoàn cảnh là điều rất cần thiết để làm chủ bản thân. Khi biết rõ điểm mạnh, điểm yếu và giá trị cá nhân, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc lập kế hoạch học tập, định hướng nghề nghiệp và giải quyết các mối quan hệ trong môi trường học đường lẫn công sở. Đây cũng là nền tảng giúp mỗi người xây dựng sự đồng cảm, hỗ trợ nhau trong cộng đồng học tập và làm việc hiện đại.
Rõ ràng, trong kỷ nguyên AI, kiến thức chuyên môn giỏi thôi chưa đủ. Những kỹ năng mềm như giao tiếp hiệu quả, tư duy phản biện và quản lý cảm xúc sẽ là hành trang giúp sinh viên không chỉ học tốt mà còn thích nghi nhanh, làm chủ công nghệ và sẵn sàng cho một tương lai nhiều cơ hội nhưng cũng đầy thách thức phía trước. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ nhất hôm nay: trò chuyện nhiều hơn, đặt nhiều câu hỏi hơn, hiểu và yêu thương chính mình nhiều hơn — để mỗi ngày là một phiên bản tốt hơn của bạn giữa kỷ nguyên AI.