Sự khác nhau giữa nhân viên kế toán và nhân viên ghi sổ kế toán

Nhiều người cho rằng nhiệm vụ của nhân viên kế toán chỉ là ghi sổ Nợ/Có và lập báo cáo tài chính nên các trường đại học chỉ tập trung đào tạo nhân viên để làm các công việc này. Thực tế không hoàn toàn như vậy. Đọc bài viết này bạn sẽ thấy sự khác nhau giữa hai nghề nghiệp này để có sự lựa chọn đúng đắn cho tương lai của mình.

Nhân viên kế toán (Accountant) và nhân viên ghi sổ kế toán (Bookkeeper) khác nhau như thế nào?

Hiện nay đang có sự nhầm lẫn giữa khái niệm nghề kế toán và ghi sổ kế toán. Nhiều người cho rằng, nghề kế toán chính là làm các công việc ghi chép sổ sách kế toán hàng ngày, bao gồm định khoản (xác định tài khoản ghi Nợ, tài khoản ghi Có) các nghiệp vụ, ghi sổ nhật ký, vào sổ Cái, lập báo cáo và cho rằng học và dạy kế toán chính là học để làm các công việc trên. Nhiều chương trình đào tạo kế toán ở Việt Nam vẫn dành phần lớn thời gian để dạy sinh viên cách thức ghi sổ kế toán.

Hình 1. Sự khác nhau giữa nhân viên ghi sổ kế toán và nhân viên kế toán (Nguồn Internet)

Thực ra các hoạt động ghi chép sổ sách kế toán (bookkeeping) như vậy chỉ là một phần (rất nhỏ và đơn giản) của nghề kế toán và phần lớn các hoạt động đó ngày nay đã được đơn giản hóa nhờ ứng dụng máy tính. Trong tương lai, với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo trong cuộc cách mạng 4.0, nhiều khả năng việc thu thập dữ liệu và ghi sổ kế toán sẽ được tự động hóa. Nhân viên kế toán sẽ rất ít phải thực hiện công việc ghi sổ. Công việc của nhân viên kế toán chuyên nghiệp sẽ thiên về hoạt động diễn giải và sử dụng các thông tin kế toán để phục vụ cho mục đích quản lý hơn là hoạt động ghi chép các thông tin. Nhiệm vụ của kế toán chuyên nghiệp bao gồm: thiết kế hệ thống đánh giá hiệu quả, giải quyết các vấn đề báo cáo tài chính phức tạp, dự báo kết quả hoạt động, tham gia vào hoạt động kiểm toán, thuế và thiết kế hệ thống kế toán hữu hiệu, vận dụng linh hoạt vào điều kiện hoạt động cụ thể của doanh nghiệp, xây dựng các quy trình kế toán phù hợp. Tulsian (2007), phân biệt giữa kế toán và ghi sổ kế toán như sau:

Tiêu chí

Ghi sổ kế toán (Bookkeeping)

Kế toán (Accounting)

Phạm vi

Ghi sổ kế toán gồm: xác định, đo lường, ghi nhận và phân loại các nghiệp vụ kinh tế.

Ngoài ghi sổ kế toán còn bao gồm: tổng hợp, phân tích, giải thích các kết quả phân loại và cung cấp các thông tin giải thích cho các bên quan tâm

Giai đoạn

Ghi sổ là giai đoạn đầu tiên

Kế toán là giai đoạn tiếp theo khi kết thúc giai đoạn ghi sổ.

Mục đích cơ bản

Mục đích cơ bản của ghi sổ kế toán là ghi nhận có hệ thống các giao dịch có tính chất tài chính

Mục đích cơ bản của kế toán là xác định kết quả kinh doanh ròng và tình trạng tài chính, cung cấp thông tin cho các bên quan tâm.

Người thực hiện

Nhân viên ghi sổ (nhân viên kế toán cấp thấp)

Nhân viên kế toán cấp cao

Mức độ kiến thức

Không đòi hỏi người có kiến thức cao như kế toán

Đòi hỏi kiến thức cao hơn nhân viên ghi sổ

Kỹ năng phân tích

Nhân viên ghi sổ không cần phải có kỹ năng phân tích

Nhân viên kế toán cần phải có kỹ năng phân tích

Bản chất công việc

Ghi sổ kế toán là công việc mang tính chất thư ký lặp lại hàng ngày

Kế toán là công việc mang tính chất phân tích

Thiết kế hệ thống kế toán

Không bao gồm thiết kế hệ thống kế toán

Bao gồm thiết kế hệ thống kế toán

Giám sát và kiếm tra

Nhân viên ghi sổ không giám sát và kiểm tra công việc của kế toán

Nhân viên kế toán giám sát và kiểm tra công việc của nhân viên ghi sổ.

 

Nguồn: Tulsian, Financial Accounting, Tata McGraw-Hill Education, 2007, tr. 1.3, 1.4

Ngày nay, trong môi trường toàn cầu hóa và cạnh tranh ngày càng gay gắt, vai trò của nhân viên kế toán ngày càng trở nên quan trọng và hướng đến kế toán quản trị nhiều hơn. Nhân viên kế toán phải tham gia vào việc xây dựng và thực hiện chiến lược, thiết kế các hệ thống đánh giá chiến lược, tham gia vào các hoạt động quản trị, tư vấn cho các nhà quản trị trong quá trình ra quyết định để sử dụng có hiệu quả các nguồn lực khan hiếm, giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu chiến lược và mục tiêu ngắn hạn. Kế toán quản trị trở thành nguồn thông tin quan trọng và nhân viên kế toán trở thành người trợ giúp không thể thiếu được của các nhà quản trị trong quá trình ra quyết định tại doanh nghiệp. Để trở thành một nhân viên ghi sổ thành thạo thì chỉ cần được đào tạo trong vòng vài tháng nhưng để thực sự trở thành một nhân viên kế toán chuyên nghiệp theo đúng nghĩa thì phải mất nhiều năm học tập và tích lũy kinh nghiệm. Kế toán viên chuyên nghiệp không chỉ giản đơn là ghi Nợ, Có vào các tài khoản theo đúng quy định. Để trở thành nhân viên kế toán chuyên nghiệp, ngoài các kiến thức chuyên môn, nhân viên kế toán còn phải được trang bị các kiến thức về quản trị kinh doanh, marketing và các hiểu biết về kỹ thuật liên quan đến lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp.

Sinh viên ngành kế toán phát triển nghề nghiệp như thế nào?

Thông thường, một sinh viên khi tốt nghiệp đại học kế toán ra trường có thể làm việc ở doanh nghiệp, các cơ quan quản lý nhà nước về kế toán (Bộ Tài chính, các vụ tài chính kế toán của các Bộ) hay các doanh nghiệp kế toán, kiểm toán. Nếu ở doanh nghiệp, trước hết anh ta phải là kế toán viên sau đó trở thành kế toán trưởng, kiểm soát viên và giám đốc tài chính. Từ kiểm soát viên muốn trở thành giám đốc tài chính thường phải trải qua thời gian từ 10 đến 20 năm kinh nghiệm. Nếu trong các doanh nghiệp dịch vụ kế toán, sinh viên kế toán mới ra trường có thể làm kế toán hoặc kiểm toán viên cấp thấp, sau đó là kế toán, kiểm toán viên cấp cao, trở thành nhóm trưởng hoặc trưởng phòng quản lý và trở thành chủ nhiệm kiểm toán. Từ nhóm trưởng họ có thể chuyển sang để trở thành kiểm soát viên trong doanh nghiệp, nhưng muốn trở thành giám đốc tài chính họ cũng phải mất từ 6 đến 8 năm (Williams và cộng sự, 2018).

Học kế toán ra làm được những công việc gì?

Sinh viên tốt nghiệp đại học kế toán có thể làm các công việc sau:

  • - Nhân viên ghi sổ kế toán trong các doanh nghiệp, đơn vị HCSN
  • - Phân tích tài chính, thẩm định tín dụng trong các ngân hàng, công ty tài chính, công ty chứng khoán
  • - Nhân viên môi giới chứng khoán trong các công ty chứng khoán
  • - Chuyên viên quản trị tài chính trong các doanh nghiệp
  • - Nhân viên kế toán thuế trong các doanh nghiệp
  • - Chuyên viên tư vấn kế toán, thuế và tài chính trong các công ty tư vấn thuế
  • - Chuyên viên kế toán quản trị, tư vấn thiết kế hệ thống kế toán và tư vấn quản trị doanh nghiệp.
  • - Chuyên viên kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ trong các doanh nghiệp
  • - Chuyên viên kiểm toán trong các công ty kiểm toán
  • - Chuyên viên kế hoạch, dự toán trong các công ty
  • - Chuyên viên xây dựng chính sách kế toán trong các cơ quan quản lý kế toán.
  • - Giám đốc, nhân viên thẩm định giá, giảng viên, v.v...

Hình 2. Cơ hội nghề nghiệp của sinh viên kế toán (Nguồn: Fundamental Accounting Principles, 22e, McGrawhill, 2015, p. 6)

Lương của nhân viên kế toán có cao không?

Sự khác nhau về nhiệm vụ dẫn đến sự khác biệt đáng kể về thu nhập, vai trò và sự ổn định nghề nghiệp giữa nhân viên kế toán và nhân viên ghi sổ kế toán. Ở Việt Nam chưa có sự phân biệt giữa hai vị trí này. Do chương trình đào tạo trong các trường đại học của Việt Nam nên phần lớn các nhân viên kế toán trong các doanh nghiệp vẫn thực hiện chức năng ghi sổ kế toán là chủ yếu. Chức năng này bao gồm từ lập chứng từ, ghi sổ đến lập báo cáo kế toán. Mức lương của nhân viên kế toán khi mới ra trường từ 6-8 tr.đ. Sau 2-3 năm lương có thể được tăng lên đến 10 tr.đ. Một số doanh nghiệp trả cho nhân viên kế toán từ 15-20 tr.đ. Nếu làm cho các công ty nước ngoài, một nhân viên kế toán có thể có thu nhập mỗi tháng từ 30-50 tr.đ hoặc cao hơn.

Trong các công ty nước ngoài, hai chức năng này phân biệt rõ ràng thể hiện qua mức lương trung bình trả cho mỗi vị trí việc làm trong phòng kế toán. Theo money.usnews.com, năm 2017, lương của nhân viên ghi sổ tại Mỹ vào khoảng $40.000/năm, trong khi đó tùy theo vị trí việc làm khác nhau, lương của  nhân viên kế toán từ $75.000 đến $124.000/năm. Nếu trở thành chủ nhiệm kiểm toán trong các công ty kiểm toán quốc tế (Big4), lương của bạn có thể đạt đến trên $250.000/năm và nhiều quyền lợi khác nữa.

Hình 3. Mức lương theo vị trí việc làm của nhân viên kế toán tại Mỹ (Nguồn: Fundamental Accounting Principles, 22e, McGrawhill, 2015, p.7)

Bạn có muốn làm việc cho các công ty nước ngoài để có thu nhập cao và cuộc sống tốt không? Hãy đăng ký vào học ngành kế toán, trường đại học Thủy Lợi. Tại đó bạn sẽ được học những gì mà sinh viên ngành kế toán của các nước tiên tiến (Mỹ, Úc) đang học. Bạn sẽ được học KẾ TOÁN (Accountant), không phải học GHI SỔ KẾ TOÁN (Bookkeeper).

Tìm hiểu thêm về chương trình tại đâytại đây.

Tìm hiểu về Bộ môn Kế toán tại đây

Chúc các bạn có lựa chọn sáng suốt.

  Gửi ý kiến phản hồi
981